วรรณิกา จิตตินรากร

          กรุงเทพธุรกิจ

          โครงการพัฒนาเมืองกับระบบโครงสร้างพื้นฐานด้านคมนาคมขนส่ง หรือ "TOD คมนาคม สร้างเมือง เมืองสร้างสุข สุขสร้างได้"เป็นโจทย์สำคัญที่รัฐบาลมอบหมายให้กระทรวงคมนาคม

          นำโดยสำนักงานนโยบายและแผนการขนส่ง และจราจร (สนข.) เมื่อปี 2560 จัดใช้ งบประมาณ 400 ล้านบาท เร่งศึกษาแผนพัฒนา ศักยภาพของเมืองไปพร้อมกับการขยายโครงข่ายด้านคมนาคมที่กำลังจะมีการลงทุนทั้งรถไฟทางคู่ รถไฟความเร็วสูง (ไฮสปีดเทรน) รวมไปถึงรถไฟฟ้าในภูมิภาค เพื่อผลักดันให้เกิดการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจไปพร้อมกับการพัฒนาสังคม และความเป็นอยู่ประชาชน

          การพัฒนาพื้นที่โดยรอบสถานีขนส่งมวลชน (Transit Oriented Development : TOD) ถือเป็นหนึ่งในเป้าหมายสำคัญที่ สนข.ต้องเร่งศึกษา เริงศักดิ์ ทองสม ผู้อำนวยการ กองพัฒนาระบบการขนส่งและจราจร สนข. เผยว่า สนข.ได้กำหนดเมืองต้นแบบที่จะมีการพัฒนา TOD โดยเลือกเมืองที่มีศักยภาพแตกต่างกัน 3 เมืองหลัก ได้แก่ จ.ชลบุรี พระนครศรีอยุธยา และขอนแก่น โดย สนข.ได้เริ่มการจัดสัมมนาเพื่อประเมินความสนใจของภาคเอกชนแล้ว

          สำหรับ จ.ชลบุรี ถือเป็นพื้นที่ศักยภาพสูงด้านการท่องเที่ยว เป็นจุดหมายปลายทางสำคัญระดับโลกในปี 2560 มีนักท่องเที่ยวเดินทางมาเยือนมากถึง 17.4 ล้านราย อัตราการเติบโตเฉลี่ยช่วง 5 ปีที่ผ่านมาอยู่ที่ 10.4% ขณะที่ประชากรในจังหวัดก็จำนวนมากถึง 1.5 ล้านราย และในปี 2561 ชลบุรี มีอัตราการเติบโตทางด้านเศรษฐกิจสูง อยู่ที่ 5.57 แสนล้านบาท

          นอกจากนี้ ชลบุรียังถือเป็นศูนย์กลางเศรษฐกิจและการเชื่อมต่อภาคตะวันออกซึ่งเป็นภูมิภาคที่มีอุตสาหกรรมอยู่มาก ประกอบกับในพื้นที่นี้ยังมีไฮสปีดเทรนเชื่อม 3 สนามบิน (ดอนเมือง สุวรรณภูมิ อู่ตะเภา) ท่าเรือแหลมฉบัง และสนามบินอู่ตะเภา ที่จะเปิดเป็นสนามบินนานาชาติรองรับการเติบโตด้านการท่องเที่ยวและเศรษฐกิจ

          จากศักยภาพของ จ.ชลบุรีที่เกิดขึ้น สนข.จึงวางเป้าหมายพัฒนาบริเวณรอบสถานีเมืองพัทยาให้เป็น TOD เมืองต้นแบบ โดยกำหนดการพัฒนาออกเป็น 4 โซนหลัก ได้แก่ โซน 1 ย่านอาคารสำนักงานที่พร้อมรองรับทั้งกิจกรรมทางเศรษฐกิจและการดำเนินชีวิต พัฒนาพื้นที่แบบผสมผสาน ทั้งอาคารสำนักงานระดับภูมิภาค ที่ทำการหน่วยงาน สถานศึกษา ร้านค้าปลีก รองรับทั้งกิจกรรมทางเศรษฐกิจและการดำเนินชีวิตประชาชน

          โซนที่ 2 ศูนย์กลางธุรกิจ การค้า การพาณิชย์ ขับเคลื่อนเศรษฐกิจ ซึ่งจะมีทั้งโครงการศูนย์การค้าขนาดใหญ่ระดับภูมิภาครองรับกลุ่มนักท่องเที่ยวต่างชาติ โซนที่ 3 มหานครแห่งอุตสาหกรรมไมซ์ (MICE City) พัฒนาให้เป็นที่ตั้งของ ศูนย์การประชุมและแสดงสินค้าระดับนานาชาติ และโซนที่ 4 ชุมชนที่อยู่อาศัยภายใต้สภาพแวดล้อมที่ดี มีร้านค้าปลีกชุมชน และสวนสาธารณะ

          นอกจากนี้ สนข.ยังกำหนดให้ จ.พระนคร ศรีอยุธยา เป็นเมืองต้นแบบที่ผสมผสานการพัฒนาเชิงธุรกิจ ผนวกกับตอกย้ำ ภาพลักษณ์เมืองมรดกโลก  เพราะ อยุธยามีเอกลักษณ์ความเป็นเมืองเก่าที่ นักท่องเที่ยวให้ความสนใจอยู่แล้ว อีกทั้งยังมีปัจจัยสนับสนุนการเติบโตทางเศรษฐกิจ จากการที่ยูเนสโกเสนอให้เป็นพื้นที่ มรดกโลกในปี 2534 บนพื้นที่ 1,800 ไร่ และเป็นแหล่งท่องเที่ยวยอดนิยม ซึ่งในปี 2560 มีนักท่องเที่ยวสูงถึง 7.6 ล้านคน อัตราการเติบโต 5.2% ต่อปี ตลอดระยะเวลา 5 ปีที่ผ่านมา

          โดยจะพัฒนาพื้นที่รอบสถานีรถไฟอยุธยาเป็น 4 โซน บนพื้นที่ 206 ไร่ โปรเจค สำคัญที่จะเปลี่ยนภาพของอยุธยา คือ การพัฒนาย่านธุรกิจและพาณิชยกรรม แบบผสมผสาน (Mixed-Use Complex) เพื่อดึงดูดการค้าการลงทุน ขณะเดียวกัน จะยังคงผสมผสานย่านชุมชนเมืองเก่า แบ่งพื้นที่อีก 3 โซนให้เป็นย่านชุมชน การค้าแบบผสมผสาน (Mixed-Use Community) เน้นการเข้าถึงพื้นที่ ด้วยระบบขนส่งมวลชนหลัก และระบบขนส่งมวลรอง และครอบคลุมการเดินทาง ที่ไม่ใช้เครื่องยนต์ (Non-Motorized Transport)

          อีกหนึ่งเมืองต้นแบบที่ สนข.วางแผนพัฒนาคือ จ.ขอนแก่น มีเป้าหมายปรับให้เป็นเมืองนวัตกรรม-การแพทย์ ศูนย์กลางอนุภาคลุ่มน้ำโขง เนื่องจากขอนแก่น มีจุดยุทธศาสตร์เป็นศูนย์กลางการคมนาคมของภาคอีสาน และในอนาคตจะเป็น เหมือนประตูเชื่อมต่อการค้าและการลงทุน ของไทยและประเทศเพื่อนบ้าน รวมไปถึงเชื่อมต่อกับประเทศจีนผ่านเส้นทาง ไฮสปีดเทรนไทย-จีน สายกรุงเทพฯ-โคราชหนองคาย

          โดยเป้าหมายการพัฒนาจะปรับพื้นที่โดยรอบสถานีรถไฟขอนแก่น แบ่งพื้นที่ออกเป็น 7 โซน คือ โซนที่ 1 ย่านสำนักงานกลุ่มธุรกิจอุตสาหกรรมเบา โซนที่ 2 ศูนย์กลางอุตสาหกรรมไมซ์ (MICE) ครบวงจร โซนที่ 3 ศูนย์กลางธุรกิจและพาณิชยกรรมแห่งใหม่ โซนที่ 4 จุดเปลี่ยนถ่ายและศูนย์กลางเชื่อมต่อเดินทาง โซนที่ 5 ย่านชุมชนเมืองเพื่อคุณภาพชีวิตที่ดี และโซนที่ 7 ชุมชนที่อยู่อาศัยคุณภาพดีผสมผสานศูนย์กลางเมืองเก่า

          ทั้งหมดถือเป็นผลการศึกษาและ แผนงานเบื้องต้นที่ สนข.ได้กำหนดไว้ คาดว่า เดือน มี.ค.-เม.ย.ปีหน้าจะได้เห็นภาพของ แผนพัฒนา TOD พื้นที่ต้นแบบทั้ง 3 จังหวัด อย่างชัดเจน ก่อนที่จะนำไปสู่การปฏิบัติตามแผนที่วางไว้